Mee met het circus de wereld door

Mee met het circus de wereld door

Mee met het circus de wereld door,
dat wil ik wel, daar teken ik voor.
Mee met het circus naar andere steden
om daar dan ’s avonds op te treden.
Londen, Madrid en Singapore
mee met het circus de wereld door.

Annie M. G. Schmidt schreef het al…..en zij kan ’t weten: wat wil je liever dan met het circus de wereld door….

Circus Hannes reist de wereld door en ik kwam ze tegen. Voor mij geen Londen, Madrid en Singapore, maar Veldhoven, Nederland (waar ik Anne Kuipers van Circusschool Hannes en Co voor het eerst bij een workshop voor NTC leerkrachten op bijscholing ontmoette), Sakhalin, Rusland (waar hij samen met collega Henk Waterlaar een week op de Sakhalin international school, waar ik toen werkte, een circusproject deed) en nu Colombo, Sri Lanka.

Dat Anne wilde komen schreef hij me vorig jaar al. Mijn NTC en ook de Overseas School waaraan de NTC verbonden is, hadden geen financiële middelen of ruimte om het circus over te laten komen. Het zag er niet naar uit dat het ging lukken. Maar wij wilden wel en Anne financierde de reis zelf en deed het circus voor niets. Met Henk in zijn kielzog en 2 koffers van elk 20 kg met circusmateriaal kwamen ze dan toch!
Ik had ze ondertussen gekoppeld aan drie projecten in Sri Lanka die ik kende en die alle drie zijn opgezet door Nederlanders en waarvan twee nog steeds door Nederlanders ter plaatse worden geleid en die werken met en voor groepen van de Sri Lankaanse bevolking. En dat past precies bij het circus. Want behalve met gezonde Nederlandse en Nederlandse expat-leerlingen, werkt Anne met zijn circus ook met gehandicapten en minder bedeelden over de hele wereld. Dat laatste vaak samen met collega’s van RESPO (recreatie sport in ontwikkelingslanden).

We beginnen de circusdagen op vrijdag op de O(verseas)S(chool of)C(olombo) (www.osc.lk) . Met alle leerlingen van de Primary afdeling wordt een circusdag gehouden. Anne en Henk geven een demonstratie met alle materialen en ook ik mag mijn kunstje met de drie doekjes laten zien. Zo’n voorstelling met opzwepende muziek en de stralende lach van Anne roept meteen het gevoel op : “Dat wil ik ook”!
En dat geldt zeker voor de leerlingen, ze hebben er zin in. Dat het tropisch heet is en in aanloop naar de regentijd heel erg benauwd mag de pret niet drukken. Bij een temperatuur van 30 graden en een vochtigheid van 90 % vliegen de balletjes, doekjes en ringen door de lucht, worden er oefeningen met de Chinese bordjes, de vlinderstokken en diabolo’s gedaan en wordt er geslingerd en gezwaaid met vlaggen, linten en mikido’s. De dag is te kort om met zo’n groot aantal leerlingen naar een gezamenlijke show toe te werken. Een beetje optreden is er nog tijdens de assembly op woensdag als de kinderen nog wat van hun geleerde kunsten kunnen laten zien. (zie fotocollage hieronder : het circus op OSC)

In het weekend reizen we op zaterdag met de highwaybus over de nieuwe snelweg naar het zuiden. We nemen een kijkje in het Nederlandse fort in Galle, drinken een glaasje in het mooie Amangale hotel, ooit gouverneurswoning en eten een ‘rice and curry’ bij ‘Mama’s rooftop’ met zicht op de vuurtoren alvorens we met de tuk tuk doorgaan naar Jan van Beek en Helene Heijen die in het binnenland bij Weligama een opleidings- en revalidatiecentrum hebben voor kansarme, gehandicapte jongeren tussen de 14 en 25 jaar. Het zijn jongens met loophandicaps, sommigen ook met handicaps aan de armen en/of spasmes. Ze krijgen in HELLABEEM (www.hellabeem.org) een beroepsopleiding en worden daarna aan een werkplek geholpen. Wij eindigen onze reisdag op de veranda bij Jan en Helene onder het weelderig groen met een drankje.
De zondag is voor de jongens gereserveerd. Ze wonen op het terrein en hebben de werkruimte al klaar staan als wij na het ontbijt de spullen uitpakken. Ze zijn nieuwsgierig….wat gaat dat worden. Ze genieten van de demonstratie en gaan dan vol enthousiasme zelf aan het werk. Behalve Anne, Henk en ik zelf zijn er ook Paul en Nicole, twee Nederlandse stagiaires en met elkaar kunnen we de jongens helpen met oefenen. Het is geweldig om te zien hoe ze ondanks hun handicap met het materiaal werken. De hele tijd staand op één been, zittend in de rolstoel of met naar binnen gegroeide handen, ze vinden allemaal hun oplossing…het circus is er voor iedereen. De dames van de keuken en huishouding doen net zo vrolijk mee en na de lunch kiest een ieder een materiaal om nog wat verder mee te werken en wordt er met elke groep een ‘act’ ingestudeerd. Welke kunstjes ga je laten zien, hoe kom je op, welke muziek wordt gebruikt? Anne heeft oog voor elk detail en iedereen komt aan bod en tot zijn recht.
De show zal om 5 uur beginnen, maar voor wie eigenlijk? Is er wel publiek? De school in de buurt die is uitgenodigd zal niet komen (tja, het is zondag). We zetten toch maar twee rijtjes stoelen klaar. Daar kunnen wij, de jongens en het keukenpersoneel en andere staf dan wel zitten. Maar dan komen net voor vijven de eerste buurtbewoners binnen druppelen en dat gaat door tot ruim nadat de show is afgelopen. De rijen moeten constant worden aangevuld en de zaal zit tjokvol. Iedereen geniet, de jongens zelf, wij en het publiek. Een heerlijke dag. Het is al laat als alles is opgeruimd en we met elkaar bijkomen en nagenieten. Nu terug naar Colombo gaat niet meer, we blijven nog maar een nachtje.

Maandagochtend dan wel weer met de bus en tuk tuk terug naar huis en school…nog even extra circus met de NTC kleuters (boffen zij even) en een les jongleren met twee balletjes voor de NTC VO leerlingen.
Op dinsdag doe ik mijn eigen werk en gaan Anne en Henk naar Pamunagama, aan de westkust richting Negombo. Daar zit Stichting SANTOSA (www.santosa.nl) . De Stichting werkt voor kansarme vissersgezinnen en hun kinderen. Er is een schooltje voor gehandicapte kinderen , er worden naschoolse lessen verzorgd voor de kinderen uit de omringende dorpen, er wordt geholpen met het bouwen van deugdelijke woningen en sanitair en er worden maaltijden verstrekt (gekookt door dames uit de dorpen). Anne en Henk verzorgen hier twee workshops. In de ochtend een voor de gehandicapte kinderen en in de middag voor de kinderen uit de dorpen. Er komen er bijna 200!! Dat is even flink improviseren. De ruimte om in te werken is te klein voor zo’n grote groep. Om de beurt komen 60 tot 80 kinderen aan bod. Ze kijken naar een kleine demonstratie en mogen vervolgens met het materiaal ‘spelen’ . Dat is al mooi genoeg…ook hier veel blije gezichten. (fotocollage hieronder)

Woensdag is onze laatste circusdag. Dit keer reizen we af naar Moratuwa, een plaatsje ten zuiden van Colombo. Daar heeft Tineke de Silva-Nijkamp de ” Dr. Reijntjes SCHOOL FOR THE DEAF” . Tineke begon in 1984 met 7 dove leerlingen en heeft nu een prachtige school met zo’n 65 leerlingen en zette ook verschillende ‘dependances’ in het land op (www.schoolforthedeaf.nl) . We worden hartelijk ontvangen; een kopje koffie en dan wordt alles klaar gezet voor de demonstratie. Een van de leerkrachten vertaalt Annes verhaal door middel van gebaren. Maar ach, eigenlijk heeft het circus niet veel taal nodig. Goed kijken (en dat kunnen ze hier heel goed!) en doen, dat zijn de echte ingrediënten. En Anne heeft de mimiek en beschikt over een topklasse als het op non-verbale communicatie aankomt. De kinderen lijken de muziek niet te missen, ze stralen van oor tot oor en zijn heel behendig. Eerst komen de kinderen van de onder- en middenbouw aan de beurt en zijn de oudere kinderen in hun klassen aan het werk (ze krijgen allemaal een gewone schoolopleiding die ook door de Sri Lankaanse overheid is erkend). Na de theepauze worden de groepen gewisseld en oefenen de oudere leerlingen. Mooi om te zien dat er voor elke leeftijdsgroep materiaal is dat ze aanspreekt. Niemand vindt het kinderachtig, sterker: ze willen iets leren! (en dat kan deze juf ook beamen; elke vrije minuut oefent ze nu het jongleren met de drie balletjes). Na de heerlijke rice en currylunch kiezen de leerlingen voor een materiaal voor de show. Dat ze hier gewend zijn aan optredens is duidelijk. De leerkrachten hebben in ‘now time’ de zaal versierd, de rode piste ligt klaar, de materialen liggen mooi uitgestald, er hangt een mooi zwart doek als decor, en de leerlingen weten na een enkel gebaar precies waar ze naar toe moeten om even later met elkaar op te kunnen komen voor hun act. Anne heeft ondertussen de hoge hoed weer op en zijn mooie directeurskostuum aan, Henk heeft de muziek klaar staan….de voorstelling kan beginnen! Een topvoorstelling, mooie choreografietjes, alle kinderen komen aan bod en iedereen straalt. De gebarentaal heeft zelfs gebaren of vingeralfabet voor de “ artiesten uit Cheng dong” , de jongleurs “all the way from France” en “de vlinderstok-artiesten uit Nieuw Zeeland die hun kunsten van de Maori’s leerden”. Anne vertelt zijn verhalen, de leerkracht vertaalt en het publiek “luistert” en kijkt. Tot slot krijgt ieder kind een oorkonde en een hand van de directeur en krijgt de directeur veel respect terug. Een prachtige dag.

Als wij even uithijgen met een kopje thee bij Tineke op het terras zijn de leerlingen bezig met klusjes rond de school. Er wordt geveegd, planten krijgen water, de circusmaterialen worden naar de auto gedragen en de auto van de juf wordt zelfs gewassen. En bij dat alles laat iedereen met zijn grootste lach en lieve gebaren zien hoe zeer ze hebben genoten. Dat geldt zeker ook voor ons zelf! We zijn er vol van.

Donderdag en vrijdag blijven over voor wat sightseeing in Kandy. We zijn moe, maar zeer voldaan!

En ja, wat zei Annie ook al weer: “Mee met het circus de wereld door, dat wil ik wel daar teken ik voor”.
Peru….. Nepal…zeg ’t maar, ik ga er voor! (alleen nog even de truc met de drie balletjes leren…)
Dag Anne, dag Henk, wat heerlijk dat jullie er waren. Sri Lanka is nog zonniger geworden.

Marijke Bregman, Leerkracht/directeur NTC ‘ het Fort”, Colombo Sri Lanka, mei 2012